KUAN YIN EN DE TROOST VAN COMPASSIE

In mijn werkkamer, op de tafel, staat een beeldje van Kuan Yin. Zij is een soort oosterse variant van de Heilige Maria van het Christendom. Letterlijk- ‘Zij die luistert naar het roepen’.

In haar handen heeft ze een kruik. Over de betekenis van deze kruik gaan verschillende verhalen. In het ene verhaal bevat deze kruik nectar die ze over de wereld verspreidt. In de andere variant, die ik zelf persoonlijk ook erg mooi vind, is het een kruik die alle tranen van de wereld opvangt.

Ze staat voor het Grote Mededogen in het Boeddhisme. Voor grenzeloze, open compassie met alles wat leeft. Met ‘vierentachtigduizend handen en ogen’ ziet zij alles en iedereen die lijdt en heeft ze de gelofte afgelegd niet eerder te rusten dan dat ze ieder levend wezen heeft gered. Zelfs van de onderwereld.

Ik vind dit een heel troostrijk beeld. Dat er iets of iemand is die Getuige is en iedereen, echt iedereen ziet en liefheeft. Getuige is van de anonieme bootvluchteling die verdrinkt op zee, van de mensen die lijden in oorlogsgebieden, van kinderen die nauwelijks geboren zijn voordat ze sterven, van diegenen die in diepe armoede of eenzaamheid leven…om maar een paar heftige voorbeelden te noemen.

Maar ook Getuige is van onze dagelijkse, kleine worstelingen. Van moeilijke nachten, van verdriet en verlies, van kleine en grote gevechten in onze persoonlijke relaties en met onszelf. De moedige stap die we zetten, waarvan soms niemand anders dan wij zelf weten hoeveel overwinning dit kost. Het besluit om iets verschrikkelijks toch los te laten en te kiezen voor vergeving en liefde in plaats van kiezen voor rancune en wraak. Waarmee we niet alleen onszelf, maar waarschijnlijk ook velen in onze naaste omgeving, bevrijden.

Dat er iets of iemand is die ziet, die weet, die aanvaart en liefheeft…Kuan Yin…

Het beeldje van Kuan Yin helpt me ook, zowel als mens, als in mijn rol van trainer en coach, te herinneren hoe belangrijk en niet te onderschatten deze rol van Getuige is. Er voor iemand zijn, naar iemand luisteren, iemands verhaal horen en de vreugde en/ of pijn en twijfels meevoelen. Er ‘gewoon’ bij kunnen blijven. Iemand zien en horen in zijn diepste zielroerselen. Getuige zijn. Mede Mens.

Wat we van Mozart kunnen leren...

Een aantal jaren kreeg ik een tekst onder ogen, die op mij veel indruk maakte. Het is een tekst van de theoloog Barth over Mozart:

'Met God, wereld en mensheid, zichzelf, hemel en aarde, het leven en vooral de dood voor ogen, in het gehoor en in zijn hart, was hij ten diepste ongecompliceerd en onbekommerd, derhalve vrije mens. Daarmee hangt samen dat zijn scheppende werken in heel ongewone zin vrij zijn van elke overdrijving. De zon schijnt- zij brandt, verzengt of blakert niet. De hemel welft zich over de aarde- doch nimmer als een drukkende en beklemmende last. En zo is en blijft de aarde de aarde, zonder zich in een titanenstrijd tegenover de hemel staande te houden. Op die manier laten ook duisternis, chaos, dood en hel van zich horen, zonder ook maar een moment de overhand te nemen.
van dit alles bewust schept hij vanuit een mystiek middelpunt en weet hij grenzen van links en rechts, boven en onder te onderkennen en te ontwaren. Hij houdt maat.'

Ik heb deze tekst in mijn mapje gestopt van inspiratiebronnen voor mijn eigen bedrijf. Dat was in de periode toen ik de stap maakte om voor mijzelf te beginnen.

Deze beschrijving van Mozart is inspiratie voor mij om te leven en te werken vanuit harmonie. Geen harmonie die voortkomt uit afstomping, oppervlakkigheid, onverschilligheid of gebrek aan moed. Maar een hartstochtelijke harmonie die ontstaat uit het doorleven van alle grote krachten. En dat begint in jezelf. De mooie krachten en de moeilijke. De krachten die ons mens maken en mede-mens; krachten waarin we verbonden zijn. In onze angsten, verlangens, gebreken, kwetsbaarheden en noden. Een harmonie die dus ten diepste voortkomt uit compassie. Die ruimte biedt aan alles wat is. Vrij en licht maakt. En zorgt dat we maat houden.

Lastig genoeg in het dagelijkse leven. En dus een levenslange uitdaging. Maat houden (ook met chocola:)), de harmonie bewaren, ook in de stressvolle momenten (en niet te gaan schreeuwen), mezelf geen geweld aan te doen, op wat voor manier dan ook...in mijn innerlijk middelpunt te blijven bij alle onderlinge kleine en grote ego-dingetjes die de spelen in het nauwe samenwerken met anderen...

Maar ook mondiaal...als ik de laatste tijd de krant lees, met alle geweld en polarisering in de wereld, de vele heftige, agressieve berichten in de sociale media...zou ik een pleidooi willen houden; Laten we van Mozart leren...Laten we maat houden!

RUIMTE

Daarbuiten, buiten wat juist is en wat fout,
is een immens veld.
Daar zijn wij.

Rumi

Voor mij is liefde verbonden met ruimte.
Ik geef mezelf de laatste jaren een lange periode vrij in de zomer. Om op vakantie te gaan, maar nog fijner, zeker met het mooie weer, om het grootste gedeelte van de tijd thuis te zijn. Alle ruimte te hebben. Voor van alles. Voor vrienden, om te lezen, klusjes in huis te doen, te shoppen, naar een Vondelpark-concert te gaan, aan zee te zijn en, misschien nog wel het belangrijkste, ook gewoon niets te doen…
Om echt goed te luisteren naar wat zich aandient in mijzelf, wat aandacht vraagt…

In de zomer ontspan ik, dij ik uit, voel ik me steeds meer een ruimte worden waarin van alles kan gebeuren, ook het onverwachte (zoals het ontstaan van deze blog bijvoorbeeld). Zie ik de schoonheid van de kleine dingen om me heen. Word ik liefdevoller, attenter, met meer aandacht naar mijn omgeving. Kan ik rustiger blijven als mijn zoontje een boze bui heeft. Ben ik minder oordelend. Vergeet ik niet de verjaardag van een vriendin. Heb ik een groter vertrouwen in de dingen zoals ze gaan. En zoals ze zijn. Heb ik minder neiging om in control te willen zijn. Ontstaat er vaak nieuwe inspiratie.
Samengevat, ik voel me meer in mijn kracht, gelukkiger en liefdevoller. En de logische vraag dient zich dan ook ieder jaar aan: hoe houd ik dit gevoel vast?
En daarnaast... besef ik steeds opnieuw hoe belangrijk deze ervaren ruimte is. Dat het geen luxe- maar noodzaak is. Wat een impact het heeft, dat het in onze maatschappij status heeft om het druk te hebben. Een volle agenda soms wordt verward, met het hebben van betekenis. Dat er in organisaties zoveel mensen zijn die te veel werkdruk ervaren. Of dat we in het combineren van werk en privé-taken, vaak met kinderen, nauwelijks aan onszelf toekomen. Dat alle kleine en grote uitdagingen waar we dagelijks voor staan zoveel aandacht vragen, dat onze ervaren ruimte tot een minimum wordt beperkt...
Waar blijven de kracht, het geluk en de liefde dan?

Gill Edwards heeft het over belang van het creëren van meer zachte tijd in tegenstelling tot harde tijd.  Ze bedoelt met harde tijd: de agenda-tijd, de geplande- en georganiseerde tijd, de deadlines etc. Gaat vaak gepaard met geploeter en een gevoel van stress en gejaagdheid.  Zachte tijd is juist tijd zonder agenda, de vrije ruimte, tijd om te lummelen... Wat vaak gepaard gaat met gevoelens van zorgeloosheid, 'go with the flow', en verbondenheid. Haar stelling is dat in onze maatschappij te weinig zachte tijd aanwezig is en dat dat misschien wel de belangrijkste reden is voor het ontstaan van agressie, depressie en angsten. De ziekten van deze tijd.

Het creëren van zachte tijd zou juist helpen om in flow te komen; helemaal kunnen opgaan in wat je doet. Toch is het verschil in harde en zachte tijd uiteindelijk een verschil in een staat van bewustzijn. We worden er niet gelukkig van om niets te doen, we worden gelukkig doordat we aanwezig zijn in het hier-en-nu, waardoor we ontspannen kunnen zijn in wat we doen.

Voor mij is de waarde van de zomer, dat ik me steeds opnieuw herinner hoe ik me kan voelen, in mijn optimale, ontspannen staat van zijn. En dat er vanuit deze innerlijke aanwezigheid en ruimte vaak een nieuw gevoel van richting en helderheid ontstaat.
Ik besef ook dat het een illusie is dat we ooit ons leven zo kunnen inrichten dat er geen druk of stress is. Het hebben van alle ruimte van de wereld leidt niet tot geluk.
In deze tijd lijken de uitdagingen bovendien alleen maar toe te nemen. Niet alleen persoonlijk, in organisaties, maar ook mondiaal zie je crisis en conflict op vele lagen. Er is dus paradoxaal steeds meer innerlijke aanwezigheid en ruimte nodig. Steeds meer liefde.
Er is dus geen andere weg dan contact te maken met onze innerlijke ruimte. Om alles als onze eigen tijd te zien. Dus wat je ook doet. Ook de klusjes, ook de tijd op je werk, ook de tijd met de kinderen. Zoveel mogelijk te doen met aandacht, met liefde. Vaak is daarbij vertraging nodig. Steeds opnieuw de aandacht richten op je adem, om contact te houden met jezelf bij alles wat je doet. Wandelen, meditatie en yoga en ook mijn dagboek, zijn daar voor mij belangrijke hulpmiddelen bij. Dat ik mijn innerlijke ruimte en liefde kan ervaren in de hectiek van de dag.

Bij de yoga bestaat  een begrip 'shunya'. Dit kun je vertalen als leegte. Leeg worden van gedachten, gevoelens, van ego... Leegte die niets anders is dan een volledige ontvankelijkheid voor alles dat is. Vol-ledig zijn. Een immense ruimte. Zonder oordeel. Open hart. Liefde. En dan zijn we terug bij de prachtige woorden van Rumi. Om deze meer als vraag en als richting met ons mee te dragen, dan als afgeronde conclusie...

THE FIRST STEP

...Take the first step
Not the second, or the third,
but the first,
the step you don't want to take….

David Whyte

Het nemen van de eerste stap. Van verlangen naar daad. Zichtbaar. Spannend. Zoals nu voor mij…Al jaren heb ik een verlangen om te schrijven. Fantasie over een kleine, prachtige novelle met mooie wijsheden over het leven. En nu - de mogelijkheid om maar 'gewoon' te beginnen met een blog (als digibeet). Te staren naar een lege bladzijde en mezelf af te vragen of ik eigenlijk überhaupt wel iets te zeggen heb. En dan heb ik het nog niet eens over het moment dat ik op de knop 'publiceer' druk en reacties krijg (ik heb ergens gelezen dat mensen een 1 tot 5 ratio hebben- d.w.z. 5 positieve reacties nodig hebben om 1 negatieve te compenseren) , of nog erger, er komt geen enkele reactie…slik, al die kleine en grote angsten en kwetsbaarheden die levens(bedreigend) groot kunnen worden als je een stap neemt in het onbekende…Die eerste stap die je het liefste wilt overslaan…maar die aan het begin staat van elke verandering. Van elke relatie. Van elk nieuw initiatief. Van elke organisatie….

Wie ben ik? Ik ben Ingeborg Herdingh, psycholoog, partner/ mede-eigenaar van The Human Effect, een bureau van 5 partners met een netwerk van specialisten, dat zich richt op het op het ontwikkelen van individuen, teams en organisaties. Een mooie club mensen waar ik trots op ben. We doen het goed, hebben leuke en interessante klanten, strijden soms met elkaar, maar we gaan elkaar erg aan het hart. ik ben ook verbonden als docent Coachend Leiderschap aan de Baak, waar ik hiervoor 8 jaar in dienst ben geweest. Ik woon in Amsterdam samen met mijn lief en onze zoon van 7. Vorig jaar heb ik een opleiding tot Kundalini yogadocent gevolgd; ik val nu af en toe in als iemand niet kan. (dat was ook zo'n eerste stap!) Verder ben ik heel vaak te vinden aan de zee; reis ik graag en heb ik altijd een boek en een dagboek bij me.

Via deze blog vind ik het mooi om te kunnen delen wat ik zelf leer van mijn eigen leven, van mijn coaching-praktijk en van de trainingen die ik geef.

Bijvoorbeeld het nemen van de eerste stap. Hoe belangrijk deze is en hoeveel tijd deze soms vraagt. Vaak begint deze met bewust onder ogen zien waar je op dat moment staat. Dat dan de verandering al plaatsvindt. Zoals toen ik een half jaar na mijn bevalling, de weegschaal al tijden vermijdend, eindelijk de moed had om erop te gaan staan om te constateren dat er 8 kilo af moest. Dat was het begin van een succesvol Sonja B. dieet. Of zoals een klant van mij in tranen onder ogen zag dat ze een burn-out had en dat het zo niet verder ging. Dat was het begin van een veranderingsproces van ruim een jaar waarin ze met name zichzelf weer vond, en uiteindelijk ook een andere relatie en een andere baan.
Of een manager die de moed had onder ogen te zien dat het leidinggeven niet bij hem paste en daarmee niet alleen ruimte aan zichzelf gaf, maar ook verlichting aan zijn hele afdeling.
Dus soms begint de eerste stap met het nee-zeggen. Stoppen met dat wat niet werkt. Zonder dat je weet waar dat toe leidt. Het is een stap in het onbekende.
En soms is het dus een stap van ja-zeggen (en soms alle twee tegelijk). 'Ja, ik ga voor een droom, een verlangen dat ik al tijden heb'. Ik maak het niet te groot. Ik doe de eerste, kleine, bescheiden stap. Kaizen, een management methode uit Japan, gaat hierover. Bijvoorbeeld- als je meer mindfull door het leven wilt gaan- begin vandaag dan met 1 x bewust in- en 1 x bewust uitademen. Succes verzekerd. Morgen kun je dat 2x doen. Je geeft jezelf zo succeservaringen die stimuleren om verder te gaan en niet af te haken.
Of je gaat nu eindelijk die opleiding doen, of…wat is op dit moment jouw stap die je hebt te zetten?

Elke eerste stap die je neemt, is een daad van vertrouwen die je jezelf geeft. Dat je het waard bent, dat je jezelf serieus neemt, dat je je eigen leven leeft met vallen en opstaan. In angst en opwinding. Moedig.  Nu druk ik op 'publiceren'.